ANKARA – Emeklilikte Yaşa Takılanlar’ın (EYT) gözü kulağı Meclis’ten çıkması beklenen düzenlemede. Aylardır gündemde olan mevzuya dair en net açıklamayı Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yapan Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, EYT kapsamına alınacak bireylerin birinci sigortalılık başlangıcının 8 Eylül 1999 ve öncesi olması gerektiğini söyledi.
EYT sorunun tahlili halinde 1,5 milyon kişinin emekli olacağını belirten Bakan Bilgen’in açıklamalarına nazaran prim gün sayısı ve sigortalılık mühletini doldurmuş fakat yaşını doldurmamış olanlar EYT kapsamına girecek.
8 Eylül 1999 tarihinden evvel çırak yahut stajyer olarak çalışma hayatında yer alanların EYT düzenlemesinden yararlanıp yararlanamayacağı da merak konusuydu. HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan’ın bütçe görüşmeleri sırasında bu bahiste yönelttiği sorusuna yazılı cevap veren Bakan Alım, bu tarihten evvel stajyer ve çırak olarak çalışanların düzenleme kapsamına alınmayacağını belirtti ve bu bahiste adım bekleyen milyonlara ‘EYT kapısını’ kapattı.
‘ÇIRAKLIK VE STAJERLİĞİN İŞE GİRİŞ TARİHİ OLARAK KABUL EDİLMESİNE KANUNEN İMKÂN BULUNMAMAKTA’
Bütçe görüşmeleri sırasında 8 Eylül 1999 ve öncesinde stajyer ya da çırak olarak çalışma hayatına giren, sayıları 2 milyonu bulan kişinin EYT düzenlemesinden yararlanması gerektiğini hatırlatan HDP’li Garo Paylan Bakan Bilgin’e “1999’dan önce stajyerlik ve çıraklık yapanları başlangıç tarihi olarak sayacak mısınız?” sorusunu yöneltti.
HDP’li Paylan’ın sorusuna yazılı karşılık veren Bakan Alım, mesleksel eğitim kapsamında stajyerlik yapanların “çalışan” değil “öğrenci” olduklarını tabir ederek, “Mesleki eğitim; kamu ve özel sektöre ait kurum, kuruluş ve iş yerleri ile mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarındaki eğitim ve öğrenimi kapsamaktadır. İşletmelerde mesleki eğitimin amacı, öğrencinin iş hayatına dahil olması değil eğitiminin bir parçası olarak eğitim gördüğü mesleği uygulama ile öğrenmesidir. Başka bir ifade ile bunlar bildiğimiz anlamda bir çalışan değil öğrencidirler” dedi.
Bu kapsamda çalışma hayatında yer alan bireylerin, “uygulama” esnasında meydana gelebilecek risklere karşı kısa vadeli sigorta kolları kapsamında toplumsal güvenlik şemsiyesi altına alındıklarını belirten Bakan Alım, “Dolayısıyla çıraklık ve stajyerlikte geçen süreler malullük yaşlılık ve ölüm sigortası kapsamında bulunmadığından söz konusu sürelerdeki işe başlama tarihinin, aylığa hak kazanmada ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilmesine kanunen imkân bulunmamaktadır” tabirlerini kaydetti.
.
‘BURADA BÜYÜK BİR ADALETSİZLİK VAR’
Bakan Bilgin’in karşılığını kıymetlendiren HDP’li Garo Paylan, çırak ve stajyerlerin bilfiil çalıştığını belirterek, “Çırak ve stajyerler emek piyasasında en çok ezilenlerdir” dedi. Stajyer ve çırakların çok düşük fiyatlara, uzun çalışma saatlerinde en ağır işi yaptıklarını, buna karşın EYT düzenlemesinde kapsam dışı bırakıldıklarını, bunun “adaletsiz” olduğunu söyleyen Paylan şunları kaydetti:
“EYT probleminde biz 4,5 milyon kişinin bu kapsamda olduğunu biliyorduk. Bakan açıkladığında bundan yalnızca 1,5 milyon kişinin yararlanacağını söyledi. Bu da bizim kuşkularımızı artırdı. 8 Eylül 1999 öncesinde çırak ve stajyer olarak çalışan 2 milyona yakın kişi var. Bu çok büyük bir sayı. Bunlar aylarca ve yıllarca bilfiil çalıştılar. Ancak bu karşılığa nazaran kapsama almayacaklarını söylüyorlar. 8 Eylül 1999 öncesi bir gün dahi olağan sigortalı çalışmış olan bir yurttaşımız EYT kapsamında sayılırken aylarca stajyer ve çırak olarak çalışanlar bu kapsama alınmayacaklar. Burada büyük bir adaletsizlik var. Bu kapsama alınmayan milyonlarca kişi alınsalar 50 civarı bir yaşta emekli olabilecekken, alınmadıkları için 60 yaşını bekleyecek. Ortada 10 yıl fark var. Biz çıraklar ve stajyerlerin de yasal düzenleme yapılırken kapsama alınması için elimizden geleni yapacağız.”
