MARAŞ – İkinci depremin merkez üssü Maraş’ın Elbistan ilçesi toz duman içinde şantiye alanına döndü. Yıkılan binalardan “kurtarmak” için bekleyenler dışında, sokaklar hafriyat taşıyan kamyonlara ve moloz kaldıran iş makinelerine bırakıldı.
Bazı depremzedeler bir daha giremeyebilecekleri binalarından vinçlerle eşyalarını tahliye ediyor. Açık dükkanlar, dolu evler görmediğimiz ilçe merkezinde hayat 20 gündür olağan akışında akmıyor.
Deprem nedeniyle 924 kişinin yaşamını yitirdiği Elbistan’da, ilk depremin ardından insanların binalarını terk etmesi sayının daha da artmasını engelledi. 811 binanın yıkıldığı ilçede ağır hasarlı 761 binanın yıkım işlemleri devam ediyor. Yaklaşık 150 bin nüfusa sahip ilçe halkının yarısından fazlasının başka şehirlere gittiği söyleniyor. Şehri terk etmeyenler, gidenlerin çoğunun geri dönmeyeceğini düşünüyor. Kalan nüfusun çoğu köylerine gidiyor. İlçe merkezinde kalanlar, iki ayrı bölgede AFAD’ın kurduğu çadır kentlerde yaşamlarını sürdürüyor. İlçede bugüne kadar 3 bine yakın çadır kuruldu.
‘DEPREM DEĞİL – KOLON KESİNTİSİ – BİNA ÖLDÜRÜR’
Sokaklarda dolaştığımız Elbistan’da yıkılan binaların çoğunun zemin katının çöktüğünü gördük. İş yerlerinin kolonlarının kesilmesi nedeniyle bu haliyle yıkıldığı düşünülen binaların öne çıkması ‘deprem değil bina öldürür’ söylemini doğrular nitelikte.
Saldırıya uğrayan bazı binalar da harabe halindeydi. Konutu hasar gören bir depremzede, “Ağır hasar raporu almış sıfır bina var. En alt katlarda dükkanlar var. Altındaki dükkanların neredeyse tamamı ağır hasarlı” dedi.
Elbistan’da yıkılan binaların çoğunun zemin katlarının çöktüğünü gördük.Pınarbaşı Mesire Alanı’nda kurulan çadırlarda kalan depremzedeler, burada sisteme alışmaya çalışıyor. Depremzedeler çadırlarına mazot taşıyorlar, çocuklarına bakıyorlar, aşevlerinden yemek veriyorlar… Çadırların önünde aileleriyle vakit geçiren Maraşlılar ne durumdalar diye sorduğumuzda, diyorlar ki; depremden sonraki ilk haftaya göre daha iyi olduklarını. Depremzedeler ilk 3 gün battaniyelerle sokakta kaldıktan sonra çadıra ulaşabildiklerini belirtiyor. Yakınlarıyla birlikte evlerini kaybeden kadınlar, çadır kentte tuvalet, banyo ve hijyen sorunu yaşadıklarını belirtiyor.
‘HİJYEN SORUNU VAR’
Çadır kentlerde kalanlar en çok gelecekten korkuyor. Burada hayatın kesintili olduğunu söyleyen bir depremzede, “Çocuklar için endişeliyiz. Eğitimleri yarım kaldı. Bireysel ihtiyaçlarımızı göremiyoruz. Hayırseverler çadır kurdu. Ama bunlar kesintili. Bundan sonra ne olacak?” diye sorar, içinde yaşadığı bilinmezliği anlatır.
Evleri yıkılan ev sahipleri kadar ev sahipleri de endişeliydi. Yaşadıkları şok kaygısı nedeniyle evlerine dönmek istemeyen ve gidecek yerleri olmayan depremzedeler, ilçede kurulacak konteyner kentte yer bulma telaşına giriyor. Evinde hafif hasar olduğu için çadır kentte kalan bir depremzede endişesini şu sözlerle dile getiriyor: “Gelecek acelemiz var Evimiz hafif hasar gördü. Konut sahibi, konutu yıkıldığı için kendi konutuna taşınmak istiyor. Kalacak yerimiz yok. Konteyner verilecek mi, sonra ne yapacağız, burada nasıl yaşayacağız? Güçlü bir konumdayız. Evleri hafif hasarlı olanlara konteyner verilmeyeceği bilgisi verildi. İşle ilgili korkularımız da var. Çadır kentte tuvalet ve duş sorunumuz var.”
Pınarbaşı Mesire Alanı’nda çadırlara yerleşen Elbistanlılar gelecek kaygısı yaşıyor…‘EV SAHİPLERİ OTURMAYACAĞIMIZ EV İÇİN KİRALIK İSTİYOR’
Elbistanlıların bir kısmı da kira sorunuyla boğuşuyor. Evde kalamayan depremzedeler, ev sahiplerinin kira istediğini ifade ediyor. Depremdeki fırsatçılık nedeniyle fahiş kira fiyatlarına yeniden zam yapıldığını belirten depremzede, “Depremden sonra evlerin kiraları 2-3 kat arttı. Kiracıya zulmetmeleri yetmiyor. Gecekondular 15 bin lira. ‘Eşyalar evde’ diyorlar, kira istiyorlar. İki katını ödedik. Çıkın eşyaları atın dedim” sözleriyle yaşadığı mağduriyeti anlatıyor.
Elbistan halkının ilçenin restorasyonuna dair umutları zayıf. Nüfusunun büyük bir kısmını kaybeden ilçede bir enkazın yanındaki grafitiden şehri kaybeden Elbistanlıların yaşadığı trajediyi anlatıyor: “Ben Elbistanlıydım…”
